آفت دهان و درمان آن

آفت دهان یکی از انواع شایع زخم هایی است که در دهان ایجاد می‌شود. آفت یک زخم دردناک و باز در داخل دهان می‌باشد. رنگ آفت ممکن است سفید و یا زرد باشد، اطراف این زخم با یک هاله‌ی قرمز معمولاً پوشانده می‌شود. آفت دهان در هر سنی ممکن است ایجاد شود، شیوع آفت دهان در خانم‌ها بیشتر از آقایان می‌باشد. گاهی اوقات آفت دهان ممکن است در میان تمام اعضاء خانواده دیده شود.

آفت دهان نباید با تاول اشتباه گرفته شود، به طور کلی علائم و شکل این دو زخم کاملاُ با یکدیگر متفاوت می‌باشد. در مواردی که زخم برای مدت طولانی در دهان باقی می‌ماند و با گذشت زمان اثری از بهبودی دیده نمی‌شود جهت تشخیص دقیق و درمان‌های مناسب باید به پزشک مراجعه نمائید. در این مقاله به طور کامل به بررسی این موضوع و نحوه درمان آن خواهیم پرداخت.

آفت دهان بنا به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود که مهمترین آنها عبارتند از:

عفونت‌های ویروسی
مشکلات سیستم ایمنی بدن
صدمه به دهان در حین درمان‌های دندانپزشکی
تمییز کردن بیش از حد دهان
گاز گرفتن زبان و یا گونه
استرس
کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی در رژیم غذایی روزانه مانند آهن، اسید فولیک و ویتامین B12
تغییرات هورمونی
حساسیت به برخی مواد غذایی

در برخی موارد نیز آفت دهان بدون هیچ گونه دلیل خاصی ممکن است ایجاد شود.

علائم آفت دهان

برای تشخیص این مشکل باید به طور کامل با علائم آن آشنا باشید، علائم آفت دهان عبارتند از:

یک یا چند برجستگی به رنگ قرمز دردناک که به یک زخم باز سفید تبدیل می‌شود.
مرکز زخم به رنگ سفید و یا زرد می‌باشد.
اندازه‌ی آن معمولاً کمتر از 1 سانتی متر می‌باشد.
با شروع درمان رنگ زخم به خاکستری تبدیل می‌شود.
در برخی مواقع ممکن است تب، تورم غدد لنفاوی و یا احساس ناراحتی دیده شود.
درد ایجاد شده به علت آفت دهان معمولاُ پس از چند روز از بین می‌رود.

انواع آفت دهان

آفت دهانی دارای انواع مختلفی می باشد که در ادامه آن ها را بررسی خواهیم کرد.

آفت دهان کوچک

یکی از شایع ترین نوع آفت دهان، این نوع آفت می باشد که به صورت بیضی شکل با لبه های قرمز رنگ می باشد. از علائم دیگر آن می توان به دردناک بودن آن ها به خصوص در هنگام غذا خوردن اشاره کرد و اینکه نکته ی دیگری که در خصوص این نوع آفت وجود دارد بهبودی این زخم در عرض یک الی دو هفته می باشد.

آفت دهانی بزرگ

این نوع از آفت ها به طور معمول لبه های نامنظم و غیرعادی دارند و بسیار عمیق و بزرگ هستند و از علائم دیگر آن درد بسیار شدید این آفت ها می باشد. درمان و از بین رفتن آفت دهانی بزرگ به طور معمول تا 6 هفته طول کشیده و همچنین اثری از جای زخم نیز باقی نخواهد ماند.

آفت دهانی تبخالی

این نوع از آفت دهانی به طور معمول در افراد مسن بیشتر رم می دهد، که کوچک بوده و به صورت لبه های نامنظم مشاهده خواهند شد و به طور معمول در یک الی دو هفته بعد از درمان بهبود خواهند یافت از علائم دیگر این روش می توان به تب، درد و تورم غدد لنفاوی نیز اشاره کرد.

روش‌های تشخیص آفت دهان

در اغلب موارد پزشک با مشاهده‌ی زخم می‌تواند آفت دهان را تشخیص دهد. در مواردی که زخم عود می‌نماید و یا به مدت طولانی باقی می‌ماند آزمایش‌هایی جهت بررسی آلرژی‌های دارویی، عامل ایجاد عفونت، تمایز آفت از تبخال، تاول و سایر زخم‌های دهان انجام می‌شود.

اغلب آفت‌های دهان در عرض 7 تا 10 روز از بین می‌رود اما در برخی موارد ممکن است 3 هفته زمان جهت بهبود کامل زمان نیاز باشد. در بیمارانی که آفت دهان پس از 3 هفته همچنان باقی مانده است ممکن است پزشک آزمایش‌هایی مانند بیوپسی از زخم را تجویز نماید. آفت‌ها از سلول‌های سرطانی تشکیل نشده‌اند و باعث ابتلا به سرطان نیز نمی‌شوند اما بررسی‌های سلولی جهت تشخیص علت دقیق ایجاد آفت به منظور انتخاب درمان مناسب لازم می‌باشد.

درمان آفت دهان

روش های مختلفی برای درمان آفت دهان وجود دارد که باید برای انتخای درمان مناسب به بهترین دندانپزشک مراجعه نمایید. در ادامه روش های درمان را معرفی خواهیم کرد.

درمان خانگی

در اکثر موارد آفت‌های دهان بدون هیچ گونه درمان و مداخله‌ی پزشکی از بین می‌رود. روش‌هایی که در بهبود سریعتر آفت‌های دهانی موثر می‌باشند عبارتند از:

عدم مصرف غذاهای تند و یا مصرف هرگونه ماده‌ی غذایی که منجر به ایجاد درد در ناحیه آفت می‌شود.
جهت کاهش درد می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه استفاده نمائید.
استفاده از آب نمک و دهان شویه‌های ملایم جهت شستشوی دهان (از دهان شویه‌های حاوی الکل استفاده نکنید، دهان شویه‌های حاوی الکل می‌توانند موجب تحریک زخم و افزایش درد درد محل زخم شوند)
دهان شویه‌های بی حس کننده یا قطره های بی حس کننده می‌تواند در کاهش درد ناشی از آفت دهان موثر باشند.
پراکسید هیدروژن را با آب مخلوط نمائید و با استفاده از یک سواب پنبه‌ای مقداری از محلول را مستقیماً روی زخم قرار دهید. این مراحل را روزی 3 الی 4 مرتبه تکرار نمائید.

دارو درمانی

آفت‌ها معمولاً در طی 10 الی 14 روز خود به خود بهبود می‌یابند اما در صورتی که آفت دهان با درمان‌های خانگی بهبود نیافت یا میزان درد در طی چند روز کاهش نیافت باید به یک پزشک مراجعه نمائيد، داروهایی که پزشک برای شما تجویز می‌نماید معمولاً شامل این موارد می‌باشد:

دهان شویه کلرهگزیدین
داروهای کورتیکواستروئید که ممکن است به صورت قرص تجویز شود و یا محلول‌هایی که مستقیماُ در ناحیه زخم قرار می‌گیرند.

سخن پایانی

در این مقاله به طور کامل در مورد آفت دهان و روش های درمان آن صحبت کردیم و بدین نتیجه رسیدیم که برای درمان آن باید به دندانپزشک باتجربه و بامهارت مراجعه کنید. و توصیه می شود جهت جلوگیری از تشکیل آفت دهان توصیه می‌شود روزانه 2 بار دندان‌های خود را مسواک بزنید و هر روز از نخ دندان استفاده نمائید. همچنین انجام معاینات دندانپزشکی به صورت منظم 2 بار در سال توصیه می‌شود.

در صورتی که بیشتر از 2 یا 3 بار در سال دچار آفت دهان می‌شوید و یا در صورتی که همراه با آفت دچار علائمی مانند تب، اسهال، سردرد، بثورات پوستی هستید باید برای بررسی‌های دقیق به یک پزشک متخصص مراجعه نمائید.