پس زدن ایمپلنت دندان + علائم هشداردهنده
پس زدن ایمپلنت دندان از جمله عوارض نادر اما مهمی است که بروز آن روند درمان بیماران را با اختلال مواجه می‌کند و دوام ایمپلنت را کاهش می‌دهد و این روش به عنوان راه‌حل کلیدی برای جایگزینی دندان ازدست رفته در نظر گرفته می‌شود و با قرارگیری درون استخوان فک، عملکردی مشابه ریشه طبیعی دندان دارد، با این حال در صورت بروز واکنش منفی از سوی بدن، فرآیند استئواینتگریشن دچار اختلال می‌شود و بافت استخوانی یا لثه توانایی ادغام کامل با پایه‌ی ایمپلنت را از دست می‌دهد و شناخت علائم این مشکل، به افراد کمک می‌کند در زمان مناسب از پیشرفت آسیب جلوگیری نمایند.
امکان پس زدن ایمپلنت دندان وجود دارد؟
ایمپلنت دندان یکی از راه‌های معمول برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است اما در برخی موارد مشکلاتی مانند پس زدن ایمپلنت برای ۳ تا ۴ درصد از بیمارانی که به تازگی این روش را انجام داده‌اند ایجاد می‌شود.
پس زدن ایمپلنت دندان به سرعت یا پس از مدتی مشاهده می‌شود، اما در هر یک از بیماران به طور متفاوتی بروز می‌کند و برخی افراد در زمان پس زدن ایمپلنت با مشکلات جزئی روبه‌رو می‌شوند و در برخی دیگر این وضعیت با علائم بسیار شدید و حاد ایجاد می‌گردد و به همین دلیل است که پیگیری دقیق روند درمان و رعایت دستورالعمل‌های دندانپزشک برای موفقیت آمیز بودن این اقدام بیش‌از پیش مورد توجه قرار گرفته است.
علت پس زدن ایمپلنت دندان
برای موفقیت کاشت ایمپلنت، هماهنگی دقیق میان بدن و ساختار ایمپلنت بسیار ضروری است و زمانی که یکی از عوامل داخلی یا خارجی این هماهنگی را برهم بزند، احتمال پس زدن ایمپلنت افزایش می‌یابد.
مصرف سیگار، قلیان و مواد مخدر
مصرف دخانیات مانند سیگار و قلیان تاثیر منفی زیادی بر روند کاشت ایمپلنت دندان دارد و این مواد باعث کاهش خونرسانی به بافت لثه می‌شوند و در نتیجه خطر ابتلا به عفونت و مشکلات بهبودی را افزایش می‌دهند، تداوم مصرف سیگار فرآیند جوش خوردن ایمپلنت به استخوان فک را کند کرده و به مرور زمان باعث ناپایداری و پس زدن ایمپلنت خواهد شد.
تحلیل استخوان فک
تحلیل استخوان فک یکی از مشکلات اساسی در فرآیند کاشت ایمپلنت است که باعث کاهش حجم استخوان فک می‌شود، در افرادی که مبتلا به پوکی استخوان هستند، احتمال پس زدن ایمپلنت و ایجاد عوارض پس از کاشت افزایش می‌یابد و پوکی و کاهش تراکم استخوان فک با ضعیف کردن ساختار استخوانی دهان، مانع از تثبیت مناسب ایمپلنت در استخوان می‌شود.
عواملی مانند تحلیل استخوان به دلیل بیماری‌های لثه، آسیب‌های قبلی یا کمبود تراکم استخوان منجر به عدم قرارگیری درست ایمپلنت در فک شده و متخصصین ممکن است برای تقویت استخوان از روش‌هایی چون پیوند استخوان یا جراحی‌های ترمیمی استفاده کنند.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
بی‌توجهی به پاکیزگی دهان پس از کاشت ایمپلنت، شرایط را برای رشد باکتری‌ها و تجمع پلاک فراهم می‌کند و این مسئله به مرور زمان باعث التهاب لثه، ایجاد عفونت، تضعیف پایه و نهایتا پس زدن ایمپلنت دندان منجر خواهد شد.
بیماری‌های لثه
بیماری‌های لثه مانند پریودنتیت و عفونت شدید لثه از دیگر دلایل پس زدن ایمپلنت هستند که در صورت ابتلا بیمار به آنها، جوش خوردن ایمپلنت به استخوان فک با شکست روبه رو می‌شود.
ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای
بیماری‌های زمینه‌ای نظیر دیابت و آرتریت روماتوئید، روند بهبودی پس از کاشت ایمپلنت را دچار اختلال می‌کنند. این بیماری‌ها سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و احتمال بروز عفونت و تاخیر در بهبود زخم‌ها را افزایش می‌دهند. در افرادی که مبتلا به این بیماری‌ها هستند، موفقیت کاشت ایمپلنت ممکن است به چالش کشیده شود.
فشار زیاد روی ایمپلنت هنگام جویدن غذا
وارد کردن نیروی بیش از حد به ایمپلنت، به ویژه در روزها یا ماه‌های اولیه پس از کاشت، فشار بسیار زیادی به بافت اطراف وارد می‌کند و این فشار پیوسته مشکلاتی همچون شل شدن یا شکستن ایمپلنت را به دنبال دارد.
واکنش‌های آلرژیک به تیتانیوم
در برخی از افراد، واکنش‌های آلرژیک به فلز تیتانیوم که ماده اصلی در ساخت ایمپلنت‌های دندانی است، دیده می‌شود و این حساسیت‌ها همراه با التهاب، تورم و ناراحتی در ناحیه کاشت ایجاد شده و روند درمان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند، اگرچه چنین واکنش‌هایی نادر هستند، اما در صورت مشاهده، دندانپزشک استفاده از ایمپلنت‌های غیر فلزی مانند زیرکونیا که واکنش پذیری کمتری دارند را در دستور کار قرار می‌دهد.
استفاده از اجزای بی‌کیفیت در ساخت ایمپلنت
استفاده از اجزای غیراستاندارد یا نامرغوب در ساخت ایمپلنت، باعث کاهش دوام و ماندگاری آن می‌شود و چنین ایمپلنت‌هایی به‌خوبی با بافت استخوانی سازگار نمی‌شوند و در برابر فشارهای طبیعی دهان مقاومت کافی ندارند و در نتیجه احتمال لق شدن یا شکست ایمپلنت افزایش می‌یابد و موفقیت درمان با خطر جدی مواجه می‌شود.
عدم تجربه دندانپزشک در کاشت ایمپلنت
عدم مهارت یا نداشتن تجربه کافی دندانپزشک در انجام کاشت ایمپلنت باعث می‌شود که بیمار جراحی موفقیت آمیزی تجربه نکند و این عوامل ناپایداری ایمپلنت و احتمال پس زدن آن را افزایش می‌دهند، به همین جهت برای جلوگیری از بروز این مشکلات، مراجعه به دندانپزشک متخصص و باتجربه که در انجام این نوع جراحی‌ها تبحر دارد، بسیار حائز اهمیت است.
علائم پس زدن ایمپلنت دندان
در صورت بروز مشکل در روند جوش خوردن ایمپلنت یا عدم سازگاری آن با بدن، علائمی ظاهر می‌شود که نباید آنها را نادیده بگیرید و آشنایی با این نشانه‌ها به شما کمک می‌کند تا در مراحل اولیه و در اولین فرصت برای بررسی و درمان به دندانپزشک مراجعه کنید.
احساس درد هنگام جویدن غذا
ایمپلنت سالم نباید هنگام غذا خوردن احساس شود و اگر فرد هنگام جویدن یا گاز زدن احساس درد یا ناراحتی داشته باشد، احتمال وجود مشکل در جوش خوردن یا محل قرارگیری نادرست ایمپلنت بالا می‌رود و این احساس مشابه درد در دندان طبیعیِ بیمار است و نباید نادیده گرفته شود.
درد مداوم و بی‌وقفه پس از جراحی
پس از کاشت ایمپلنت، بروز درد در روزهای ابتدایی طبیعی تلقی می‌شود، اما اگر این درد بیش از یک هفته ادامه پیدا کند یا با گذشت زمان شدت یابد، نشانه‌ای از اختلال در فرآیند جوش خوردن ایمپلنت با استخوان است.
شل شدن پایه ایمپلنت در دهان
ایمپلنت موفق باید همچون دندان طبیعی بدون تحرک در جای خود باقی بماند، حرکت یا لق شدن آن نشانه‌ای از عدم اتصال مناسب به استخوان فک است و در چنین شرایطی فشارهای ناشی از جویدن یا حرف زدن به‌درستی توزیع نمی‌شوند و احتمال آسیب به دندان‌های مجاور نیز افزایش پیدا می‌کند.
التهاب و تورم در لثه
تورم و قرمزی لثه در روزهای ابتدایی طبیعی خواهد بود اما ادامه یافتن آن بیش از یک هفته، نشانه‌ای از وجود عفونت یا مشکل در ثبات ایمپلنت است و این التهاب گاهی با بوی بد دهان یا ترشح از محل کاشت همراه می‌شود که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.
عقب رفتن لثه اطراف ناحیه ایمپلنت
تحلیل یا عقب نشینی بافت لثه در اطراف ایمپلنت یکی از نشانه‌های اختلال در موفقیت درمان است و این وضعیت زمانی ایجاد می‌گردد که ضخامت یا حجم کافی از لثه و استخوان در ناحیه کاشت وجود نداشته باشد، علاوه بر آن قرارگیری نادرست ایمپلنت نیز فشار نامتوازن به لثه وارد کرده و روند تحلیل را تسریع می‌کند، در این وضعیت بخشی از پایه فلزی ایمپلنت نمایان می‌شود و ظاهر زیبایی لبخند را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
درمان پس زدن ایمپلنت دندان
درمان پس زدن ایمپلنت دندان همیشه برای بیماران یکسان نیست و به نوع و شدت آسیب بستگی دارد، مهم‌ترین قدم برای کنترل این مشکل، بررسی علت اصلی و انتخاب روش مناسب برای بهبود وضعیت بیمار است.
برداشتن ایمپلنت و جایگزینی مجدد آن
در صورتی که پایه ایمپلنت با استخوان فک پیوند برقرار نکند یا دچار حرکت شده باشد، حذف کامل ایمپلنت و جایگذاری مجدد در موقعیتی مناسب انجام می‌شود، این فرایند با تحلیل دقیق ساختار استخوان همراه است تا از تکرار مشکل جلوگیری گردد.
به‌کارگیری درمان با لیزر و تکنیک‌های نوین
لیزرهای دندانی برای کاهش التهاب، ترمیم بافت نرم و بهبود پیوند استخوان مورد استفاده قرار می‌گیرند و این روش غیرتهاجمی عفونت‌های سطحی را کاهش می‌دهد و محیط بهتری برای جوش خوردن ایمپلنت ایجاد می‌کند، برخی تکنیک‌های پیشرفته جراحی نیز از روش‌های بدون بخیه یا با حداقل برش استفاده می‌کنند که احتمال پس زدن ایمپلنت را در بیماران کاهش می‌دهند.
تقویت استخوان فک با گرافت یا مواد جایگزین
زمانی که حجم استخوان کافی در ناحیه کاشت وجود ندارد، استفاده از پیوند استخوان یا گرافت برای بازسازی ناحیه ضروری است و این مواد از منابع طبیعی یا ترکیبات زیستی تهیه شده و پایه‌ای مستحکم برای ایمپلنت ایجاد می‌کنند.
درمان عفونت‌های اطراف ایمپلنت
در صورت وجود التهاب و ترشح در ناحیه کاشت، درمان دارویی با تجویز آنتی‌بیوتیک و دهان‌شویه‌های تخصصی آغاز می‌شود، تخلیه عفونت به روش غیرجراحی یا گاهی با برش‌های کوچک انجام می‌گیرد تا از نفوذ آن به استخوان و تخریب پایه ایمپلنت جلوگیری شود.
اصلاح سبک زندگی و عادت‌های دهانی
ترک سیگار، کاهش مصرف غذاهای سفت و پرهیز از فشار زیاد به ایمپلنت در روند بهبودی نقش مهمی دارد و افرادی که دندان قروچه دارند یا شب‌ها دندان‌های خود را به هم فشار می‌دهند، باید از محافظ‌های دهانی استفاده کنند، همچنین رعایت اصول تغذیه‌ای، استفاده منظم از مسواک و نخ دندان محیط مناسبی برای دوام ایمپلنت فراهم می‌کند.
بازنگری در روش جراحی اولیه
در صورتی که دندانپزشکان تشخیص بدهند که نصب ایمپلنت با خطا همراه شده است، اصلاح زاویه و محل کاشت در برنامه درمانی جدید گنجانده می‌شود و استفاده از راهنمای جراحی دیجیتال دقت را در کاشت مجدد افزایش می‌دهد و بدین صورت مراحل با دقت بیشتری اجرا می‌شوند.
سوالات متداول
۳ تا ۶ ماه زمان لازم است تا ایمپلنت دندان به طور کامل به استخوان فک جوش بخورد و برای نصب روکش آماده شود.
گاهی با گذشت چند ماه بعد از جراحی علائم پس زدن ایمپلنت دندان ظاهر می‌شود.
پس از بررسی وضعیت استخوان و درمان علت قبلی، ایمپلنت مجدد قابل انجام است.
در نهایت…
کلیدی‌ترین نکته در موفقیت این روش و عدم پس زدن ایمپلنت دندان، مراقبت صحیح از دندان‌ها و انتخاب دندانپزشک باتجربه در این زمینه است و رعایت بهداشت دهان، استفاده از قطعات باکیفیت برای ساخت ایمپلنت، مهارت جراح و پیگیری به موقع علائم هشداردهنده، نقش مهمی در جلوگیری از پس زدن ایمپلنت دارند، اگر علائم نگران‌کننده‌ای مانند درد مداوم، شل شدن پایه یا التهاب طولانی‌مدت مشاهده نموده‌اید، باید فورا به دندانپزشک مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری گردد و اقدامات لازم برای کنترل وضعیت اتخاذ شود.
مسیر یابی با Waze