پروتز دندان و کاربردهای آن
پروتز دندان یک فرایند جراحی و ترمیمی به شمار می رود که در آن دندان مصنوعی جایگزین یک دندان طبیعی در دهان فرد خواهد شد.این روش در واقع به کمک تکنولوژی های پیشرفته و مواد با کیفیت بالا انجام شده و به افرادی که دندانهای طبیعی خود را از دست دادهاند کمک خواهد کرد تا ظاهر طبیعی و عملکرد کامل دندان خود را بازگردانند.
پروتزهای دندان علاوه بر ایجاد ظاهر طبیعی و عملکرد صحیح دندان، تاثیر زیادی بر روی کیفیت زندگی فرد خواهد گذاشت، چرا که با بازگرداندن توانایی خوردن و جویدن به شکل صحیح، افراد میتوانند انواع غذاها را مصرف کرده و لذت ببرند. علاوه بر این، پروتزها به سالم ماندن و ثابت ماندن دندانهای باقیمانده کمک کرده و از تغییر موقعیت دندانها جلوگیری میکند.
پروتز دندان چیست؟
- پروتز دندان چیست؟
- علت استفاده از پروتزهای دندانی
- از دست دادن یک یا چند دندان
- تغییرات ساختار فک و صورت
- جا به جا شدن دندانهای باقیمانده
- بهم ریختگی ظاهر دندان ها
- کاربردهای پروتز دندان
- جایگزینی دندانهای از دست رفته
- پشتیبانی از پروتزهای دندانی قابل حرکت
- اصلاح اختلالات عضلانی فک و مفصل فک
- استفاده در ترمیمهای کوچک و ترمیمهای زیبایی
- استفاده در ایمپلنت دندانی
- استفاده در ترمیم های زیبایی
- فرایند ساخت پروتز دندان
- مشاوره و بررسی
- قالب گیری از دندان ها
- ساخت المانهای اولیه
- آزمایش و تنظیم
- ساخت پروتز نهایی
- نصب و تنظیم
- نکاتی در خصوص پروتزهای دندانی
- سوالات متداول پروتز دندان
پروتز دندان یک روش ترمیمی است که در آن دندان مصنوعی جایگزین یک دندان طبیعی در دهان فرد خواهد شد.
مواد استفاده شده در پروتزهای دندانی به طور معمول شامل فلز، پلاستیک، سرامیک و کامپوزیت است و این مواد به طور طبیعی با دندانهای باقیمانده در دهان ادغام شده و ظاهری طبیعی به دندان ها خواهد داد.
باید گفت که پروتز دندان به طور جداگانه طراحی و ساخته شده و با توجه به نیازهای هر فرد، شکل، اندازه و رنگ مناسبی برای دندان جایگزین انتخاب خواهد شد. با استفاده از پروتز دندان، افراد قادر خواهند بود به طور صحیح غذا بخورند، لبخند زیبا و طبیعی داشته باشند و اعتماد به نفس خود را افزایش دهند.
علت استفاده از پروتزهای دندانی
در این بخش از مقاله به بررسی علت استفاده از پروتزهای دندانی خواهیم پرداخت.
از دست دادن یک یا چند دندان
بیماریهای دندانی، تصادفات، عفونت شدید دندان ها و … ممکن است باعث از دست دادن یک یا چند دندان طبیعی شوند. و از پروتز دندان می توان به عنوان یک جایگزین ثابت استفاده کرد تا فضای خالی را پر کرده و ظاهری طبیعی به دندان ها ببخشد.
تغییرات ساختار فک و صورت
دندانها نقش مهمی در حفظ ساختار فک و صورت ایفا میکنند. اگر یک یا چند دندان از دست برود، فضای خالی ممکن است موجب جابه جا شدن دندانهای باقیمانده و ایجاد تغییرات در ساختار فک و صورت شود. پروتز دندان از این تغییرات جلوگیری کرده و ساختار فک و صورت را حفظ می کند.
جا به جا شدن دندانهای باقیمانده
وقتی یک دندان از دست میرود، دندانهای باقیمانده ممکن است به سمت فضای خالی حرکت کرده و فضای خالی را پر کنند. این کار موجب تغییر در تراز دندانها و مشکلات دیگر می شود. پروتز دندان از بروز این تغییرات جلوگیری کرده و دندانهای باقیمانده را در موقعیت صحیح خود قرار می دهد.
بهم ریختگی ظاهر دندان ها
پروتز دندان میتواند ظاهر طبیعی و زیبایی دندانهای اصلی را بازسازی کند. اگر دندانهای طبیعی شما در رنگ، شکل و اندازه متفاوتی هستند، پروتز دندان میتواند آنها را به یک ظاهر همسان تبدیل کرده و لبخند زیبا و طبیعیتری به شما هدیه دهد.
کاربردهای پروتز دندان
در زیر تعدادی از کاربردهای پروتز دندان را برای شما توضیح میدهیم:
جایگزینی دندانهای از دست رفته
اگر یک یا چند دندان از دست رفته است، پروتز دندان به عنوان جایگزین ثابت برای آنها استفاده میشود. با استفاده از پروتز دندان، می توان فضای خالی را پر کرده و عملکرد طبیعی دندان ها را بازگرداند.
پشتیبانی از پروتزهای دندانی قابل حرکت
پروتزهای دندانی قابل حرکت، مانند دندانهای مصنوعی قابل جابه جایی (dentures)، امکان دارد به استفاده از پروتزهای ثابت به عنوان پشتیبان نیاز داشته باشند. پروتزهای ثابت نظیر ایمپلنتهای دندانی یا پروتزهای محافظ (overdentures) به عنوان پایه و اتصال محکم برای پروتزهای قابل حرکت استفاده میشوند.
اصلاح اختلالات عضلانی فک و مفصل فک
پروتز دندان به اصلاح اختلالات عضلانی فک، مشکلات مفصل فک و بهبود عملکرد جابه جایی فک کمک خواهد کرد. این نوع پروتزها معمولاً با هدف برقراری تعادل و تطبیق بین دندانها و مفصل فکی توسط بهترین دندانپزشک زیبایی انجام می شود.
استفاده در ترمیمهای کوچک و ترمیمهای زیبایی
از پروتز دندان برای ترمیم های کوچک مانند ترمیم لبه دندان شکسته یا زیبایی ها مانند ونیرها نیز استفاده می شود. این نوع پروتزها معمولاً از موادی مانند سرامیک و رزین کامپوزیت تهیه میشوند و به طور دقیق به دندان اصلی چسبانده شده تا ظاهری طبیعی و هماهنگ داشته باشند.
استفاده در ایمپلنت دندانی
ایمپلنت دندان نیز یک روش جایگزینی دندان های از دست رفته است که از پروتز دندان ثابت برای جایگزینی استفاده میکند. ایمپلنت دندانی شامل یک پیچ کوچک فلزی است که در استخوان فک یا فک بالا قرار میگیرد و به عنوان پایه برای نصب برای روکش دندانی عمل میکند.
استفاده در ترمیم های زیبایی
از پروتزها میتوان در ترمیم های زیبایی مانند لمینت ها و کامپوزیت ها و… استفاده شود. این نوع ترمیم ها موجب بهبود ظاهر دندانها و طبیعی شدن آن ها خواهد شد.
فرایند ساخت پروتز دندان
مراحل مختلفی برای ساخت پروتز دندان وجود دارد که عبارتند از:
مشاوره و بررسی
در این مرحله، دندانپزشک به طور کامل دندان های شما را به منظور برداشت اطلاعاتی از قبیل اندازه، شکل و تعیین رنگ بررسی خواهد کرد.
قالب گیری از دندان ها
در این مرحله، قالب گیری از دندان ها به منظور ساخت پروتزها انجام می شود . این قالب گیری امکان دارد با استفاده از ماسهگیرهای سیلیکونی، پوشش دهانی یا اسکن سهبعدی دهان انجام شود.
ساخت المانهای اولیه
با استفاده از قالب گیری ها، نمونه اولیه پروتز ساخته میشود. این نمونه معمولاً از موادی مانند رزین سخت ساخته میشوند و شکل و اندازه نهایی پروتز را نشان میدهند.
آزمایش و تنظیم
نمونه اولیه پروتز بر روی دندان ها قرار گرفته تا از صحت و سلامت آنها اطمینان حاصل شود. در صورت لزوم، تنظیمات لازم برای انطباق صحیح نمونه اولیه با دندانهای دیگر انجام میشود. این مرحله ممکن است چندین بار تکرار شود تا تنظیمات نهایی به دست آید.
ساخت پروتز نهایی
پس از اطمینان ازهماهنگ بودن نمونه اولیه، پروتز نهایی ساخته میشود. مواد مختلفی مانند فلز، سرامیک، رزین، آکریلیک و… برای ساخت پروتز دندان استفاده میشود. پس از ساخت پروتز، آن را برای اندازهگیری دقیق و تنظیم نهایی در دهان شما قرار میدهند.
نصب و تنظیم
در مرحله آخر، پروتز نهایی در دهان شما نصب خواهد شد. دندانپزشک پروتز را با استفاده از چسب یا مواد دیگر به دندانهای مجاور شما متصل میکند. سپس تنظیمات نهایی برای انطباق صحیح پروتز با دندانهای دیگر انجام میشود.
مهم است بدانید که فرایند ساخت پروتز دندان ممکن است برای هر فرد متفاوت بوده و به نیازها و وضعیت دندانی شما بستگی دارد. برای اطلاعات دقیقتر در مورد ساخت بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
نکاتی در خصوص پروتزهای دندانی
نکاتی در خصوص بعد از قرار دادن پروتزها وجود دارد که عبارتند از:
- به مدت چند هفته باید غذاهای نرم و قطعه قطعه شده مصرف کنید چرا که غذا خوردن بعد از نصب پروتزها در روزهای ابتدایی کمی دشوار است.
- در دوران نقاهت بعد از نصب پروتزها باید سعی کنید که با هر دوطرف غذا را بجوید.
- از مصرف غذاهای سفت و چسبناک خودداری نمایید.
- از خوردن آدامس خودداری کنید.
- بعد از نصب پروتزها صحبت کردن کمی با دشواری خواهد بود، بنابراین توصیه می شود که با تمرین و صحبت کردن با اطرافیان قدرت تکلم خود را افزایش دهید.
- در هنگام خندیدن یا سرفه کردن امکان دارد که پروتز دندان کمی جابجا شود که جای نگرانی نیست و می توان به راحتیِ به کمک زبان دوباره آن را به سر جای خودش برگرداند.
- توصیه می شود در هنگام استفاده از پروتزها مسواک نزنید.
سوالات متداول پروتز دندان
اصولا از پروتز برای دوام بیشتر دندان استفاده می شود. دندان هایی که معمولا عمل عصب کشی و درمان ریشه دندان در آنها انجام می شود به دلیل ضعیف بودن ساختار آنها باید روکش گذاشته شود. این روکش باعث محافظت ماده ترمیمی و دوام بیشتر دندان می شود به بیان دیگر درمان با پروتز کامل تر می شود. اگر عصب کشی جهت رفع پوسیدگی سطحی دندان باشد معمولا به روکش نیازی ندارد زیرا روکش هم باعث سایش دندان و ترمیم انجام شده توسط پزشک می شود، اما گاهی پوسیدگی به قدری شدت می یابد که باعث می شود ساختار زیادی از دندان از بین برود در این صورت جهت دوام بیشتر دندان باید از روکش استفاده شود.
در سنین پایین تر بعد از اتمام دوره رشد با توجه به حرکات و رشد دندان و فک ممکن است طوق روکش ها مشخص شود پس درمان روکش برای افراد در سن پایین درمان نهایی نیست. بنابراین بهتر است پروتزهای دندانی برای خانم ها در سن 17 سالگی و آقایان در سن 18 سالگی انجام شود .
مدت زمان لازم برای ساخت پروتز دندان ممکن است به عوامل مختلفی از قبیل نوع پروتز، مواد استفاده شده و نیازهای خاص هر فرد متفاوت است. اما به طور کلی می توان گفت که ساخت پروتز دندان ممکن است بین چند روز تا چند هفته طول بکشد.
در نهایت بدانید که…
پروتز دندان یک روش درمانی است که به کمک آن میتوان دندانهای از دست رفته را جایگزین کرده و باز سازی کرد. این روش شرایطی را فراهم خواهد کرد که عملکرد و ظاهر دندانهای افراد بهبود پیدا کند.
مهمترین نکته در مورد پروتز دندان، مراجعه به دندانپزشک متخصص است. دندانپزشک میتواند شما را درباره گزینههای درمانی مناسب، مواد مورد استفاده، زمان لازم برای ساخت پروتز و هزینههای مربوطه راهنمایی کند.