پوسیدگی دندان

دندان ها نقش های متعددی را برای ما ایفا می کنند. اولین و مهم ترین نقش آنها کمک به هضم غذا می باشد. از یکی دیگر از وظایفی که این دندان ها دارند در صورت سالم بودن دندان ها، تکلم و صحبت کردن می باشد. عوامل بسیاری در تخریب و از بین بردن سلامت دندان ها دخیل هستند. اما با رعایت بهداشت دهان و دندان می توان از بروز انواع بیماری های دندان جلوگیری کرد. یکی از مشکلاتی که باعث از بین رفتن دندان ها می شود پوسیدگی دندان می باشد. اما برای جلوگیری از ایجاد وسیدگی دندان چه باید کرد؟ در صورت پوسیدگی دندان چه اقداماتی را برای بازسازی و ترمیم آن انجام داد. با ما همراه باشید.

عوامل تغییر رنگ دندان ها

افراد زیادی هستند که دندان های به ظاهر سالمی دارند اما دندان های آنها در حال تغییر رنگ می باشد. تغییر رنگ دندان ها دلایل مختلفی دارد. به طور کلی دندان های افراد در طول زندگی باعث این تغییر رنگ می شود. عوامل خارجی مانند مصرف دخانیات، نوشیدن چای و قهوه، آبمیوه و غیره منجر به تغییر رنگ دندان ها می شود. گاهی تغییر رنگ دندان ها ارثی می باشد که از آن جمله می توان به وجود خال های سفید در دندان ها اشاره کرد. مصرف داروهای مختلف نیز در تغییر رنگ دندان ها بی تاثیر نمی باشد. معالجه ریشه دندان ها یا دندان های بدون عصب هم باعث تیرگی دندان ها می شود. دندان های جلویی همیشه در معرض دید هستند کوچکترین نقص و ایراد آنها خیلی زود به چشم می آید.

عوامل پوسیدگی دندان ها

استفاده از مسواک های زبر و خشن یا خمیردندان های ساینده علاوه بر اینکه باعث ایجاد عوامل تحلیل لثه شده سبب ایجاد ساییدگی و خراشیدگی هایی بر روی دندان شده و استعداد ایجاد پلاک میکروبی و همچنین خطر ایجاد پوسیدگی را بالا می برد.

مصرف مداوم مواد قندی در میان وعده های غذایی روزانه تا حد زیادی به ایجاد زمینه مناسب برای پوسیدگی دندان ها کمک می کند به ویژه اگر این مواد قندی سفت و چسبنده باشد. در واقع میکروب ها و مواد قندی، جنس دندان، مقاومت شخص و زمان در ایجاد پوسیدگی دندان نقش عمده دارد و حذف هرکدام از این عوامل خطر ابتلا به پوسیدگی دندان را کاهش خواهد داد اما به هر صورت سهم مواد قندی بیش از دیگر عوامل می باشد.

به عبارت دیگر اگر میکروب ها داخل دهان باشند ولی مواد قندی وجود نداشته باشد شدت پوسیدگی کمتر خواهد شد. علت ایجاد پوسیدگی، وجود مواد قندی در کنار میکروب های موجود در دهان و تولید اسید در نتیجه این همنشینی می باشد. چرا که بعد از مصرف هر وعده غذایی، مواد غذایی باقی مانده لای دندان ها که تنها از طریق نخ دندان قابل برطرف شدن هستند در دهان تولید اسید می کنند. هرچه مصرف مواد قندی بیشتر شود و نظافت و پاکیزه کردن دهان عقب تر بیفتد، این اسید در پوسیدن دندان ها سهم بیشتری خواهد داشت.

مراحل پوسیدگی دندان

مینای دندان بسیار محکم بوده و نقش محافظت از دندان را برعهده دارد. در برخی شرایط ممکن است این نقش محافظتی دندان کاهش یابد. فشارهای جویدن و نیروهایی که به دندان ها وارد می شود بسیار زیاد می باشد. اسیدهای تولید شده توسط میکروب های پوسیدگی می تواند باعث تخریب لایه محافظتی مینا شود. همچنین شیارهایی که روی دندان ها قرار گرفته است باعث تجمع باکتری ها و ذرات غذایی می شوند و برس های مسواک هم نمی توانند به داخل این شیارها نفوذ کنند. در نتیجه اسید تولید شده از باکتری ها می توانند مینای داخل این شیارها را تخریب کنند.

نسج داخل دندان همان عاج دندان نام دارد نرم تر بوده و اسید خیلی سریع تر می تواند به داخل آن نفوذ کند یا به مرکز دندان که عصب در آن قرار گرفته برسد. در این زمان دندان دردناک شده و باید درمان ریشه دندان انجام شود.

جلوگیری از پوسیدگی دندان ها

برای اینکه پوسیدگی های دندانی کمتر شود توصیه می شود دندان ها را شیارپوش کرده  این شیارپوش دندان ها را در برابر حمله باکتری ها محافظت می کند. شیارپوش ها اغلب روی دندان های دائمی کودکان که به تازگی رشد کرده اند گذاشته می شود (حدود سن6 سالگی).

قبل از گذاشتن شیارپوش، شیارهای روی دندان به خوبی تمیز می شود و دندان ها از هرگونه بزاق پاک می شود. سپس شیارپوش روی دندان ها ریخته می شود و با نور مرئی سفت می شود. در افراد بزرگسال شیارپوش برای دندان ها استفاده نمی شود زیرا معمولا داخل شیارهای دندان پوسیدگی وجود دارد و باید ترمیم شوند. شیارپوش باعث می شود تا میزان پوسیدگی سطوح جونده دندان به 95% کاهش یابد.

مراقبت از شیارپوش های دندان

عدم رعایت بهداشت در کودکان و خوردن غذاهای سفت باعث می شود تا این شیارپوش ها کنده شوند. پس باید توجه داشت معاینات دوره ای منظم جهت بررسی این شیارپوش ها الزامی می باشد و مسواک زدن و استفاده از نخ دندان برای جلوگیری از پوسیدگی های دندانی باید انجام شود.

نتیجه گیری

قرار گرفتن مواد قندی، شیرینی و تنقلاتی مانند چیپس و شکلات ها در سبد خرید خانواده ها حاکی از فرهنگ نادرست تغذیه و تاثیر مستقیم آن بر سلامت دهان و دندان است. از این رو اصلاح سبک زندگی و تغییر عادت های غذایی نامناسب و رعایت الگوی تغذیه ای مورد تائید کارشناسان علوم تغذیه می تواند تا حد زیادی از بروز بیماری های دهان و دندان جلوگیری کرد.